MAANA YA REAL ESTATE
Real Estate ni kazi au biashara inayohusiana na kununua, kuuza, kupangisha au kuwekeza kwenye ardhi, majengo, nyumba au viwanja. Ni sekta inayokuwa kwa kasi nchini Tanzania kutokana na uhitaji mkubwa wa makazi na maendeleo ya miji.
AINA ZA REAL ESTATE
1. Makazi (Residential Real Estate)
– Nyumba za familia moja
– Apartment au flats
– Nyumba za kupanga kwa wanafunzi au wafanyakazi
– Hosteli karibu na vyuo
2. Biashara (Commercial Real Estate)
– Majengo ya ofisi
– Maduka na supermarkets
– Hoteli, gesti, lounges
– Warehouse
3. Ardhi (Land Investment)
– Uwekezaji wa viwanja vya kuuza baada ya muda
– Kununua ardhi maeneo yanayokua kwa kasi
4. Viwanda (Industrial Real Estate)
– Majengo ya viwanda
– Godowns
– Mashamba ya viwandani
JINSI YA KUINGIA KWENYE REAL ESTATE
1. Kama Dalali (Broker/Agent)
Unaunganisha wanunuzi na wauzaji wa ardhi au nyumba. Unaweza kupata asilimia kati ya 5 hadi 10 ya bei ya mali. Inahitaji uaminifu na kuwa na network nzuri ya watu.
2. Kama Mwekezaji
Unawekeza pesa yako kununua viwanja au kujenga nyumba kwa ajili ya kuuza au kupangisha. Unapata faida kutokana na kupanda kwa thamani au kodi.
3. Kama Developer
Unanunua maeneo makubwa, unayapanga, unajenga miradi ya nyumba au apartment, kisha unauza au unapangisha. Hii inahitaji mtaji mkubwa na timu ya wataalamu (wasanifu, wahandisi n.k).
MTAJI UNAOHITAJIKA
Inategemea aina ya shughuli:
-
Kwa dalali: Unaweza kuanza bila pesa, unahitaji simu na maarifa ya kutafuta mali.
-
Kwa mwekezaji mdogo: Mtaji unaweza kuwa kuanzia shilingi laki tano hadi milioni tano kwa viwanja.
-
Kwa developer: Mtaji unaweza kuanzia milioni 10 hadi zaidi ya milioni 100 kulingana na ukubwa wa mradi.
UJUZI NA VITU MUHIMU
-
Uelewa wa sheria za ardhi na mikataba
-
Uaminifu na kujenga jina zuri
-
Maarifa ya soko (kujua maeneo yanayokua)
-
Uwezo wa kujitangaza (digital marketing)
-
Uwezo wa kujadiliana (negotiation skills)
FAIDA ZA BIASHARA YA REAL ESTATE
-
Mapato ya kila mwezi kupitia kodi
-
Faida kubwa kwa kuuza ardhi/nyumba baada ya muda
-
Uwezo wa kuwa na kipato cha kudumu (passive income)
-
Kukopa pesa kwa kutumia mali kama dhamana
CHANGAMOTO
-
Matapeli wa viwanja
-
Mabadiliko ya mipango miji
-
Kodi na ushuru wa serikali
-
Usumbufu wa vibali na hati miliki
NJIA ZA KUEPUKA HASARA
-
Fanya uhakiki wa hati za mali kabla ya kununua
-
Andika mikataba rasmi kwa mwanasheria
-
Nunua maeneo yanayopimwa rasmi
-
Usifanye biashara na mtu asiyejulikana vizuri
MAENEO YENYE FURSA KUBWA
-
Dodoma
-
Kigamboni
-
Chalinze
-
Bagamoyo
-
Kisarawe
-
Arusha
-
Mwanza
-
Mji wa Serikali, Ihumwa (Dodoma)
MFANO WA FAIDA
Mtu alinunua kiwanja Kisarawe mwaka 2020 kwa milioni 1.5. Mwaka 2024, kiwanja hicho kinauzwa kwa milioni 6.5. Hii ni faida ya zaidi ya milioni 5 ndani ya miaka 4.